Miesięcznik Murator ONLINE

Skocz do zawartości

NIBE Split


emdej

Recommended Posts

Cześć!

 

Od 6 tygodni mam zainstalowaną powietrzną pompę ciepła NIBE Split 8kW. Posadzka jest już wygrzana, pompa pracuje w trybie automatycznym. Ustawienia konfigurował instalator/serwisant, niemniej jednak wydaje mi się, że tych uruchomień jest zdecydowanie za dużo.

Dom 113m2, na razie jest niezamieszkany - bez uruchomionej wentylacji mechanicznej.

 

uruchomienia - 763

czas pracy - 1058

w tym C.W.U. - 379

 

do tej pory PC zeżarła ok 800kWh, a temp. na Dolnym Śląsku są prawie cały czas dodatnie, z plusami do 5-6*C w ciągu dnia.

Dom ocieplony; ściany ytong energo 24cm + 20cm grafit, dach 25cm piana otwartokomórkowa, podłoga 15cm EPS, fundamenty 15cm XPS, okna ciepły montaż, 3szybowe, 0,7-0,8.

 

W ustawieniach:

-150 DM

uruch. podgrzewacz pomocniczy 500

różnica między dodanymi stopniami 100

w trybie auto:

wył. podgrzewacz pomocniczy 5*C

czas obliczenia 20h

temp. w pomieszczeniu 19*C - praktycznie w ciągu doby się nie zmienia praktycznie, max plus/minus 0,3*C

temp. wody c.w.u. - 33*C tryb oszczędny - woda jest nieużywana

pompa obiegowa po wyłączeniu sprężarki hula na 30% prędkości

 

Krzywa:

nachylenie 2

przesunięcie 0

 

Można coś poradzić/poprawić? Podgrzewacz pomocniczy nie powinien mieć ustawionej innej temp? Albo prędkość pompy obiegowej na podłogówce zmniejszona przy wyłączonej sprężarce? Sam nie chcę nic namieszać, ale wydaje mi się, że obecnie nie jest zbyt ekonomicznie przy takim dociepleniu domu i ustawionej temp.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • Odpowiedzi 127
  • Utworzony
  • Ostatnia odpowiedź

Najaktywniejsi w wątku

Najaktywniejsi w wątku

Dodane zdjęcia

Witam.

 

Moja sugestia, jeśli instalator jeszcze Ci tego nie zaproponował to zamontowanie ciepłomierza.

Przy całości instalacji pompy ciepła koszt około 500 zł jest niewielki a wyjaśnia wiele.

Rzucisz okiem na licznik energii elektrycznej, potem dane z ciepłomierza i wiesz czy pompa ma sprawność zakładaną przez producenta (pompa jest sprawna i ustawiona optymalnie lub nie).

Dopiero potem możesz myśleć dlaczego Twój dom potrzebuje TYLE ciepła i co z nim zrobić, żeby nie był tak zachłanny.

Naprawdę polecam ciepłomierz, bez niego precyzyjna diagnoza jest niemożliwa.

 

Powodzenia.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Witaj, mam Nibe Split 8 kW nieco dłużej. Moja obserwacja odnośnie ilości uruchomień - "ten typ tak ma".

W zakresie temperatur zewnętrznych mniej więcej od -3 do +3 odszranianie jest bardzo częste, rzędu 30 dziennie.

Można to zobaczyć na wykresie temperatury parownika ("piki" = odszranianie).

Każde odszranianie to wyłączenie sprężarki.

W tym zakresie temperatur ta pompa ma "dołek" mocy grzewczej (tj. około 6 kW) jak mniemam właśnie przez częste odszranianie.

Częste odszranianie nie "pomaga" w efektywności co przekłada się na wyższe zużycie prądu.

Przy dobrej izolacji, wygrzanym obiekcie i przy podłogówce - też uważam, że zużycie energii powinno być mniejsze.

U mnie - 160 m2 nie za dobrze izolowane (zimna piwnica/garaże na poziomie "0", zimne luksfery), utrzymywane 21 C, grzejniki, 7 użytkowników CWU, zbiornik 400 ltr - zużycie przez ostatnie 2 m-ce około 2 MWh

 

Podgrzewacz pomocniczy - ja mam 4 C. Przez to odszranianie i klimat (bardzo często wpadam w wymieniony zakres temp.) grzałka musi być dostępna.

Co do pompy obiegowej to nie poradzę, bo pewnie inaczej to wygląda w podłogówce vs grzejniki. Ja wyłączyłem, tj. w czasie kiedy sprężarka jest wyłączona to również pompa obiegowa stoi. W mojej ocenie dzięki temu przy wznowieniu pracy PC ma "łatwiej", bo w buforze (100 ltr) jest gorąca woda nagrzana w poprzednim cyklu,

 

 

Nibe_Split_parownik.jpg

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Piszesz o wygrzanym obiekcie. Ile to trwa? Może tu jest pies pogrzebany? Dom był tynkowany pod koniec października, PC zamontowana 8 listopada, dach ocieplony 16 grudnia.

 

Zmien ustawienie podgrzewacza pomocniczego w jakim celu on ma Ci sie zalaczac przy 5st ustaw to gdzies na minus13st.

Ciezko z uzytkownikami tych pomp tu na forum ale sprobuj sie dowiedziec w serwisie nibe jak mozna ustawic zeby Ci ta pompka obiegowa nie mielil 24h/dobe no i jak nie uzytkujesz jeszcze to wylacz te grzanie cwu calkowicie(jak wkoncu zamieszkasz to spusc cala wode ze zbiornika cwu napelnij nowa i wygrzej do 65st).Moze mozesz ustawic jakis harmonogram to w nim ustaw tylko grzanie c.o i to nie na okraglo tylko ustaw np.3godziny grzania a 5g przerwy .

Jaka temperatura idzie Ci przy grzamiu na c.o?

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Ja niestety nie mogę się podzielić doświadczeniem, bo moja PC zastąpiła dwa kotły gazowe = budynek nie jest nowy.

I tak jak wspomniałem - nie mam podłogówki tylko grzejniki.

 

Trzeba trochę przekopać wątki jak "PC i wygrzewanie podłogówki", "Wygrzewanie podłogówki" itp.

 

https://forum.muratordom.pl/showthread.php?332418-PC-PW-i-wygrzewanie-pod%C5%82og%C3%B3wki

 

https://forum.muratordom.pl/showthread.php?64128-Wygrzewanie-pod%C5%82og%C3%B3wki

 

 

BTW dla takiego laika jak ja w głowie się nie mieści, że PC 8kW z CWU 400 ltr zastępuje 2x kocioł gazowy 24 kW każdy z CWU 120 ltr.

Praktyka pokazuje, że to działa :-) Rachunek za prąd wypada nieco mniej niż za gaz, a w perspektywie mam panele na dachu.

 

Dla mnie łyżką dziegciu jest jednak ten defrost w okolicach 0 C - pompa "klęka" i ostatecznie uruchamia grzałkę. Gdyby nie to, szacuję że oszczędności na rachunkach byłyby znacznie większe.

Edytowane przez endru.
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Tak jak wyzej sprobój przestawic podgrzewacz pomocniczy na minus 13st poco pompa ma sie wspomagac grzalkami w takich temperaturach .

Nawet to moze nie pomuc przy defrostach ale spróbuj.

Ja mam panasa i tez przy defrostach wspomagala sie grzalka jest to spowodowane tym ze robia te pompy dla coraz bardziej wybrednych i grzalka ma za zadanie przy defroscie skompensowac spadek temperatury na grzejnikach tak rzebys nie odczul dyskomfortu.Ja wylaczylem calkiem grzalke ale musialem to zrobic w ukrytym menu serwisowym i teraz pieknie robi sobie defrosty przy uzyciu samej pompy ciepla.Nie ma z tym najmniejszego problemu defrost trwa 7min nawet jak pompa sie wylaczy tuz przed defrostem i zostanoe zaszroniona i pompa wlaczy sie np.za 5godzin kiedy w instalacji jest juz zimna woda tzn.21st to tez bez problemu robi wtedy defrost.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Trzeba trochę przekopać wątki jak "PC i wygrzewanie podłogówki", "Wygrzewanie podłogówki" itp.

 

Wygrzewanie jest zakończone, był automatyczny program ustawiony na PC.

 

Jaka temperatura idzie Ci przy grzamiu na c.o?

 

Temp. zasilania to 25*C

Przy temp. powrotu ~21*C sprężarka wyłącza się.

 

Zmieniłem ustawienia załączania podgrzewacza pomocniczego zgodnie z sugestią na -12*C i zobaczymy jak to będzie się miało do pracy i zużycia energii.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Wygrzewanie jest zakończone, był automatyczny program ustawiony na PC.

 

 

 

Temp. zasilania to 25*C

Przy temp. powrotu ~21*C sprężarka wyłącza się.

 

Zmieniłem ustawienia załączania podgrzewacza pomocniczego zgodnie z sugestią na -12*C i zobaczymy jak to będzie się miało do pracy i zużycia energii.

 

Uwazam ze masz za niska temperature zasilania.Ja wiem ze kazdy sie naczyta ze im nizsza tym taniej ale zeby tak nisko zasilac instalacje to trzeba miec ta instalacje przystosowana do tak niskiego zasilania i wszystko z glowa poustawiane

Twoja pompa sie przegrzewa i co chwile wylacza.

Niewiem jak Ttwoja ale np.panasonic nie radzi sobie z takimi niskimi temperaturami i zalacza grzalki pomocnicze i u Ciebie pewnie tez tak jest stad ta ilosc zalaczen i takie zurzycie pradu bo pewnie na grzalkach jedzie.

W tych ustawieniach przy podgtzewaczu pomocniczym ta liczba 500 to moze ilosc godzin pracy grzalek albo ich zalaczen

Temat w panasoniku poruszany ciagle.

Ustaw normalna temp.zasilania czyli z 30st przy +5 a 35przy -10.

Wtedy bedzie normalnie chodzic moze Ci przegrzewac wtedy dom to juz musisz sie tatowac harmonogramem i robieniem przerw w grzaniu.

Bo tez za dlugo ci chodzi 1000g na 6tyg to ona chodzi 24g na dobe np.w panasie ostrzegaja jak pompa chodzi wiecej niz 2200g na caly rok a Ty masz polowe w 6tyg

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Akurat temperaturę zasilania pompa oblicza sobie sama na podstawie krzywej grzania opracowanej przez NIBE. W ustawieniach daje się tylko żądaną temperaturę pomieszczenia a pompa na podstawie czujnika zewnętrznego, wewnętrznego i krzywej oblicza ilość stopniominut i temp. zasilania podłogówki.

Także tutaj chyba nic nie podziałam.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Raczej jest jakis tryb reczny a nie taki automat a juz jakis harmonogram to chyba w kazdej pompie jest.

Oni tak wlasnie robia wszystko dla komfortu ale na rachunki to niebardzo patrza czy na zuzycie pompy przeciez kupisz nastepna.

Poczytaj instrukcje jak nie wg krzywej to wg prostej chyba ze nibe nawet tego nie ma ale nie chce mi sie wierzyc .

A jak juz nic nie wymyslisz to ustaw w domu na dwa tygodnie 23st moze parafoksalnie bedzie taniej i lepiej niz te 19

Tylko nie patrz na pierwsze kilka dni bo zeby dogrzac do tych 23 to troche wiecej wezmie ale potem moze bedzie taniej.

 

Masz tak maly domek i tak dobrze ocieplony ze ona za jakies smieszne grosze powinna chodzic.

Dla przykladu ja mam dom 90m2 i gorzej ocieplony od 15wrzesnia utrzymuje stale 23st na dole 22 na gorze 75% grzejników i na c.o wziela 470kwh i to prawie w górach

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Niestety musimy powiedzieć otwarcie: nibe to gówno. Mam splita 6 kW chodzi 10 tygodni, grzeje tylko c.o. 100 kwadratów podłogi.

 

uruchomienia 695

czas pracy 1298

energia z podlicznika 545,7 kWh

 

Te ich stopniominuty to jakaś porażka, do końca nie można zrozumieć o co tak naprawdę chodzi. Temperaturę zasilania można zwiększyć podnosząc temperaturę w menu klimat pomieszczeń > temperatura. Mamy do dyspozycji skalę od -10 do 10 co jeden stopień ale tak naprawdę nie wiemy o ile zwiększy się temperatura wody w obiegu. Zauważyłem też że algorytm sterowania jest tak napisany aby pompa chodziła na jak najmniejszych obrotach ale przez to chodzi bardzo długo, u mnie 22 godziny na dobę łącznie, czasy przerw 15-20 minut i wychodzi 15 załączeń na dobę.

I do tego wszystkiego pompa nie może rozkręcić się szybciej niż 90 Hz bo w sterowniku przepala się bezpiecznik i wszystko gaśnie, pompa staje. Na razie kazali mi zablokować obroty na max 75 Hz i nie wiedzą co dalej zrobić, póki nie ma mrozów jakoś daje radę, mam nadzieję że naprawią to na dniach.

Miałem do wyboru Panasonic 7 kW za 27 kzł brutto na gotowo i Nibe 6 kW za 20 brutto na gotowo, za szwedzką przemawiał też instalator 3 km vs 30 km ten od japońskiej.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Też o tym pomyślałem, że być może ustawienie wyższej temperatury spowoduje, że PC będzie załączała się rzadziej.

 

Co do kolegi wykidajło - wychodzi, że PC pracuje nam podobnie jeśli policzyć te godziny pracy i uruchomienia. Samo ustawienie temperatury w domu zdecydowanie ułatwia czujnik pokojowy, wtedy zamiast ustawień -10/+10 będziesz miał normalny termometr z żądaną temperaturą i dzięki temu pompa pracuje w pełni na algorytmie NIBE. Za dodatkowy montaż dopłaciłem niecałe dwie stówki.

 

PC faktycznie chodzi dużo, teraz policzyłem, że przez 3 dni zużyła 56kWh to naprawdę sporo patrząc, że ludzie mają w takich domach o bardzo dobrej izolacji rachunki po tysiąc z hakiem.

 

Zmieniłem załączanie grzałki, ustawiam jeszcze pompę obiegową na 10% (było 30%) by przy wyłączonej sprężarce nie napieprzała bez sensu w podłodze i zmienię jeszcze temp. na wyższą.

 

Dam znać jak to wygląda po kilku dniach. Na razie jestem przerażony, nawet myślałem, że 8kW to źle dobrana moc, ale PC jest modulowana 3-8, więc to raczej nie jest problem. Mostki termiczne, źle zrobiona izolacja? Sam nie wiem, zostaje jeszcze sprawdzenie termowizją.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Można krzywą ustawić jak się chce, są gotowe krzywe (chyba z 6 rodzajów) oraz własna krzywa, we własnej co każde 5 stopni ustawia się temp. Dodatkowo każdą krzywą można podnieść lub obniżyć (jak pisze wykidajło), harmonogram też bez problemu się ustawia.

Od początku (od 21 maja) zużycie 2000 kWh. CO włączone od 21 września, do piątku pompa zużyła (razem CO i CWU)prądu za 740 zł, ekogrochu poszłoby około 1100 kg (za analogiczny okres - doświadczenie z poprzednich 7 sezonów)

U mnie grzałki serwisant zablokował, ale powiedział, że przy niskich temp, jak pompa nie da rady to się i tak uruchomią, ale to tej pory nie włączyły się ani razu.

Ja jestem zadowolony z wyboru

na obecną chwilę mam 1700 uruchomień i całkowity czas pracy 1410 h (w tym 314 na CWU)

W ciągu doby ma 15 - 25 defrostów, przy obecnych temp, zauważyłem, że zależne jest to też od pogody, wilgotności powietrza

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Moc pompy na taki dom to juz za duzo ;)

Nie masz co sprawdzac mostkow termowizja nie da rady ich zrobic przy 20cm grafitu musieli by kilku plyt nie przykleic to bys zauważył ;)

Tylko zla praca tej pompy

W takim cieplym domu i z podlogowka to wystarczy telewizor wlaczyc i baka puscic i juz nagrzane ;)

Ja u siebie grzeje w g13 tylko w taniej jak przyjdzie sobota to pompa ma pozwolone caly dzien ,mam termostat pokojowy ustawiony na 23,3 i pompa nagrzeje przewaznie w 3godz i potem stoi zanim spadnie temperatura do22,9 przewaznie z 7-8 godzin jak jest sloneczny dzien to z 12gidzin

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Pewnie do rozwiązania można mieć sporo uwag, ale akurat stopniominuty to trywialna sprawa i trudno się tego czepiać - fajnie to wymyślili.

Na forum jest to gdzieś wyjaśnione.

Maks. częstotliwość dla Nibe Split 8 kW to 81 Hz

 

Nie mam doświadczenia z niskimi temperaturami zasilania (mam grzejniki) - jeżeli w innych pompach za niska temperatura zasilania jest powodem problemów to może i w tym przypadku tak jest. Nie wiem, czy masz bufor ciepła w instalacji, bo to moim zdaniem pomaga w ustabilizowaniu pracy / wydłużeniu cyklu dogrzewania i cyklu "odpoczynku".

Poza tym to jest uruchomienie w nowym budynku. Nie można na tej podstawie oceniać, jak pompa będzie się zachowywała w ustabilizowanym środowisku (vide: izolacja dachu wykonana 2 tyg. temu - to znaczy, że otoczenie / warunki cały czas się zmieniają).

Co w praktyce można zrobić: upewnienie się, że grzałki się nie będą załączały (chociaż możliwe, że to w ogóle nie następowało). Jest też inna metoda - można wyłączyć grzałki w harmonogramie, ale to już permanentnie, niezależne od średniej temperatury zewnętrznej.

 

Warto zobaczyć jak wygląda wykres stopniominut (DM). Podziel się tym na forum - będzie mniej zgadywania.

Powinien oscylować w zadanych parametrach - u mnie m/w od -80 do 0. Oczywiście odchyłki są nieuniknione - to nie apteka.

U Ciebie: zakładam że od m/w -200 do 0. Zobacz jak to wygląda. Jeżeli "szoruje po dnie" (czyli spada do -xxx i nie może dobić do 0), to znaczy, że pompa "klęka" - powody mogą być różne. Przy tak niewielkich wymaganiach (tj. podłogówka, dobrze ocieplony budynek, niewielka powierzchnia) powód może być jak podany wyżej tj. że algorytm dobiera za niską częstotliwość dla sprężarki dla Twoich warunków.

To prawda, że automatyka pompy powinna to ogarnąć, ale widać, że standardowe ustawienia przynajmniej w naszych warunkach się nie sprawdzają.

Ja poradziłem sobie ustawieniem menu 5.1.14. Tam pewnie masz teraz "ogrz. podł.". Ja zmieniłem na własne ustawienia. W moim budynku przy zewn. 5 C mam dT 5,5 C. dT - różnica zasilanie / powrót. Jaki jest algorytm - nie wiem, eksperymentowałem. Zauważyłem, że tym ustawieniem wpływam na częstotliwość sprężarki i tak długo dobierałem aż wreszcie PC zaczęła dawać wyższą częstotliwość i była w stanie dać odpowiednią moc żeby stopniominuty wracały do "0".

Prawdopodobnie można to też ogarnąć krzywą sprężarki, ale nie testowałem tego ustawienia (menu 5.1.23)

Kolejna kwestia to oczywiście wykonanie instalacji. Algorytmy bazują na danych z czujników - warto zweryfikować czy czujniki są zainstalowane prawidłowo. Tak, tak - oczywiście instalator powinien to wiedzieć najlepiej itd ale w praktyce... u mnie była poprawka. Jeżeli tu jest coś nie tak to oczywiście automatyka zawiedzie.

Kluczowe jest gdzie podłączony jest podgrzewacz pomocniczy - za czy przed zaworem przełączającym (QN10). To musi być odzwierciedlone w konfiguracji sterownika, a czujnik musi być zamontowany w odpowiednim miejscu.

Instrukcja i podstawowe schematy

https://www.nibe.pl/nibedocuments/26174/231770-7.pdf

 

Taka rada: zanim zaczniesz grzebać w ustawieniach - zapisz sobie na USB aktualną konfigurację. Wbrew pozorom można tam sporo namieszać.

 

 

Nibe_Split_stopniominuty_OK.jpg

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

harmonogram też bez problemu się ustawia.

na obecną chwilę mam 1700 uruchomień i całkowity czas pracy 1410 h (w tym 314 na CWU)

W ciągu doby ma 15 - 25 defrostów, przy obecnych temp, zauważyłem, że zależne jest to też od pogody, wilgotności powietrza

 

Blokujesz sprężarkę na noc lub dzień? Na ile masz ustawione stopniominuty? Ile twa przestój jak dobije temperaturę bo rozumiem że leci bez czujnika pokojowego? Z jaką prędkością kręci sprężarka?

W obecnych temperaturach szarpie mi ok 10 kWh na dobę, jak dla mnie akceptowalne tylko ten czas pracy okrutnie długi.

Okolice zera to najgorszy zakres pracy pompy właśnie ze względu na dużą wilgotność następuje szybkie szronienie parownika.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Na "moje oko" to piękne wykresy są. Chciałbym żeby moja PC miała tak niskie obciążenie i przy tym tyle przerw w pracy przy obecnych temperaturach...

Moja PC chodzi praktycznie całą dobę na maksymalnych obrotach.

Nibe_Split_czestotliwosc.jpg

 

Ilość uruchomień - wyjaśniona. Tak jak wyżej podawano "taki mamy klimat" - 15-30 dziennie defrostów, każdy to wyłączenie PC.

Ekonomia - poprawi się, chałupa musiała się wygrzać.

Grzałka - przynajmniej w tym okresie zobrazowanym nie powinna się włączać, bo pompa ma spory zapas mocy, a DM nie sięga do poziomu uruchamiającego grzałkę.

 

Dywagacje.....

Dalej to już cyzelowanie.

 

1. Wydłużenie czasu pomiędzy uruchomieniami (i pośrednio zmniejszenie ilości uruchomień na dobę) - można zmniejszyć wartość DM do np. -400. Sprawdzić jak to wpłynie na komfort, poeksperymentować.

 

2. Wymusić wyższą częstotliwość sprężarki (opisałem wcześniej jak to można zrobić) - PC będzie szybciej dogrzewała = krótszy czas pracy ale powinny być wyższe koszty bo im wyższa częstotliwość tym więcej prądu żre.

 

3. Połączenie 1 i 2 - możliwe że uzyskasz 3 "zęby" na dobowym wykresie stopniominut (DM), przy czym dogrzewanie będzie z poziomu np. -400 do zero z podobnym pochyleniem krzywej tj. "złapią" się w tym czasie tylko 1-2 defrosty na cykl. Na tym wykresie naliczyłem 11 defrostów. Teoretycznie miałbyś 5-6. Oczywiście nie dam sobie za to niczego uciąć ;-)

 

4. Pompa obiegowa - poeksperymentować. Ty nie masz problemu z brakiem mocy PC. Oceniając po tym co widać - 6 kW by wystarczyła (oczywiście pozostaje CWU ale to zwykle jest ułamek CO). Co za tym idzie możesz spokojnie korzystać z bufora ciepła. Teraz masz 10%, Nibe pozwala na zejście do 1% (tzn. można wyłączyć całkiem ale w Twoim przypadku to raczej nie jest dobry pomysł).

 

5. Optymalizacja CWU - to jak już będziesz miał użytkowników, przeróżne kombinacje).

Edytowane przez endru.
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Odpowiedz w tym wątku

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.




×
×
  • Dodaj nową pozycję...