Cola15 07.09.2008 13:22 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 7 Września 2008 GWC- żwirowca zbudowałem jakies 1,5 roku temu. Potem z różnych przyczyn był nieuzywany. Gdy go teraz "odpaliłem" wszystko jest super, przy upałach bardzo wydajnie chłodził tylko ten..zapach, a raczej smrodek stęchlizny. Co zrobic? Wietrzyć mechanicznie wyłaczywszy wlot do mieszkania? Zraszać non stop?? Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
wolo63 07.09.2008 17:41 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 7 Września 2008 Uważam ,że w najgorszym razie po mrożnej zimie zapach stęchlizny ustąpi . Jest tylko jedna obawa ,że wody gruntowe są wysokie i stęchlizna będzie powracać . Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
marbuz 21.09.2008 21:11 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 21 Września 2008 Słuchajcie, śledzę ten wątek od jakiegoś czasu i zastanawiam sie nad GWC. Mam glinę i chyba sporo o wody (działka jest na stoku wiec woda sobie płynie. Myśle o GWC Wodny 1 i mam 2 pytanie.1. CZy ktoś może już ma zorbiony i może powiedzieć jak to chodzi??? Jestem laikiem ale troche mi ciężko uwierzyć w to co napisali ci z Juwentu o nagrzewnicy że przy 8/6 C płynu da z -20 bedzie ~+2 C. Moze jednak ktoś to sprawdził i potwierdzi lub zaprzeczy? 2. Dom w stanie surowym juz stoi i bedę kopał drenaż wokół domu, czy mogę dobrze jest położyć rury do wodny1 pod drenażem w postaci takiego S???Pozdrawiam Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
adam_mk 22.09.2008 07:17 Autor Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 22 Września 2008 WitajRozumiem, że trudno Ci uwierzyć w te parametry, ale stale jeszcze "myślisz" Celsiusami.To jest około 273 Kelvinów!Blisko 300 stopni to nie jest mało! Jak już kopiesz, to byłoby rozsądne wsadzić tam tę rurę! Przecież wkopujesz się tam, gdzie JEST ta woda.Koszt nie zabija, przecież...Adam M. Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Wgregor 22.09.2008 07:38 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 22 Września 2008 Słuchajcie, śledzę ten wątek od jakiegoś czasu i zastanawiam sie nad GWC. Mam glinę i chyba sporo o wody (działka jest na stoku wiec woda sobie płynie. Myśle o GWC Wodny 1 i mam 2 pytanie. 1. CZy ktoś może już ma zorbiony i może powiedzieć jak to chodzi??? Jestem laikiem ale troche mi ciężko uwierzyć w to co napisali ci z Juwentu o nagrzewnicy że przy 8/6 C płynu da z -20 bedzie ~+2 C. Moze jednak ktoś to sprawdził i potwierdzi lub zaprzeczy? 2. Dom w stanie surowym juz stoi i bedę kopał drenaż wokół domu, czy mogę dobrze jest położyć rury do wodny1 pod drenażem w postaci takiego S??? Pozdrawiam Przy -20 i +8 na wymienniku, może dać i i +7 spokojnie, to kwestia ilości powietrza, ale jeżeli powiedzieli ci , że da +2 nie znając strumienia, to cię oszukali. Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
wmpol 22.09.2008 12:07 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 22 Września 2008 2. Dom w stanie surowym juz stoi i bedę kopał drenaż wokół domu, czy mogę dobrze jest położyć rury do wodny1 pod drenażem w postaci takiego S??? Pozdrawiam Kilka uwag 1) przede wszystkim ważne abyś w pobliżu fundamentów nie kopał poniżej poziomu ław fundamentowych! 2) spód rury drenarskiej w najniższym punkcie nie może być poniżej ław fundamentowych 3) rurę drenarską obsypujemy żwirem, im więcej żwiru tym lepiej ponieważ na dobrą sprawę woda płynie nie rurą ale właśnie tym żwirem 4) drenaż z reguły jest obciążony z jednego kierunku (od strony górki) i jeżeli będzie dobrze działał to na pozostałych bokach budynku będzie mało wody do odprowadzenia, dodatkowo rura drenarska ma też za zadanie obsuszać drenaż, działa jak wentylacja Moje wnioski: - jeśli rurę od gwc umieścisz pod rurą drenarską to na pewno więcej napracujesz się z jej układaniem gdyż będziesz musiał mocować ją do podłoża aby nie wydźwignęła rury drenarskiej - biorąc pod uwagę punkty 1-4 to rura od gwc będzie leżeć w żwirze- pytanie jak żwir będzie transferował ciepło (w porównaniu z gruntem rodzimym) na tych bokach budynku gdzie będzie mało wody - oddalając się od fundamentów rurę gwc możesz zakopać głębiej => więcej wody Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
mirma 23.09.2008 07:55 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 23 Września 2008 1) przede wszystkim ważne abyś w pobliżu fundamentów nie kopał poniżej Witam, Czy ktoś wie w jakiej odległości od planowanych fundamentów można zakopać rury do GWC. Fundamenty będą na głębokości 1m a GWC 1,5 Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Dudniczenko 25.09.2008 12:39 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 25 Września 2008 witamrok temu rozłożyłem pod budynkiem 250 mb rury do GWC wodny 1 (zdjęcia pod linkiem)trójrzędowa i dwurzędowa nagrzewnica Juwentu już czekaadam_mk ma rozpocząć montaż w pierwszej połowie październikaz przyjemnością zamieszczę zdjęcia z realizacjichcę wreszcie doświadczyć w realu czy gwc wodny 1 działapozdrawiam Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
YO_ANKA 30.09.2008 20:39 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 30 Września 2008 Witam,Buduję GWC żwirowy i nigdzie nie mogę znaleźć czystych sortowanych otoczaków. Frakcje zgodnie z zaleceniami Adama_mk. A szukam już z tydzień. I nie wyobrażam sobie osobiście czyszczenia 40 ton kamyków. Skąd braliście otoczaki - jestem z Poznania.Pozdrawiam,Joanna Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Mice 01.10.2008 07:01 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 1 Października 2008 ja brałem w żwirowni Dąbrowa ale przed transportem należy pojechać i zobaczyć czy są w miarę czyste i czy faktycznie otoczaki.A płukanie kilku ton i tak Ciebie nie ominie, przy ładowaniu piachu nabiorą, jeśli zrzucą gdzieś na bok to przy przerzucaniu u Ciebie dolne warstwy też będą zasyfione. Wyjście zrzucić bezpośredni do "dołu" ale wtedy razem z piachem który nabrali. Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
piwopijca 01.10.2008 07:06 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 1 Października 2008 Mnie zrzucili na dzialke sasiadow -na trawe ale kamieni ylo wiecej niz potrzeba i te na dole nie zostaly wsypane do komor GWC -moze zamow wiecej a pozostale wykorzystasz np. w ogrodku My zamierzamy wrzucic czesc do kwietnikow betonowych (mamy przy tarasie i przy wejsciu po jednym - ok. 1,2m srednicy) tak gdzies do polowy, wiec wiekszosc jednak wykorzystam -przynajmniej kwiaty nam nie zgnija Pzdr. Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
ravbc 01.10.2008 10:03 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 1 Października 2008 Witam, Buduję GWC żwirowy i nigdzie nie mogę znaleźć czystych sortowanych otoczaków. Frakcje zgodnie z zaleceniami Adama_mk. A szukam już z tydzień. I nie wyobrażam sobie osobiście czyszczenia 40 ton kamyków. Skąd braliście otoczaki - jestem z Poznania. Da się kupić żwir czyściutki (używany do filtrów wody pitnej), ale nie za rozsądną cenę. Żwirownie sprzedają normalnie mniej lub bardziej, ale jednak zabrudzony. Dobrze jeśli jest tylko z piachem, bywa też glina, resztki roślin, a nawet zwykłe śmieci. Obawiam się, że bez płukania na budowie się nie obejdzie. Niestety osobiście nie znam naprawdę skutecznej i jednocześnie rozsądnie szybkiej oraz nie zabijającej kosztowo metody na wypłukanie żwiru do czysta. I to mimo, że swój GWC już zbudowałem... Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Jareq 01.10.2008 14:45 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 1 Października 2008 Witam, Buduję GWC żwirowy i nigdzie nie mogę znaleźć czystych sortowanych otoczaków. Frakcje zgodnie z zaleceniami Adama_mk. A szukam już z tydzień. I nie wyobrażam sobie osobiście czyszczenia 40 ton kamyków. Skąd braliście otoczaki - jestem z Poznania. Pozdrawiam, Joanna Ja kupowałem koło Mosiny - kamień mocno wymieszany - większość to 3-8cm. ale jest tam też sporo kamienia takiego w sam raz na okład rur, mam nadzieje ze wystarczy. sporo pracy będzie przy sortowaniu i płukaniu ( chociaż wydaje mi się że jest dość czysty ) Cena 1350 zł. razem z transportem na druga stronę Poznania ( Bolechówko ). Ile kupiłem nawet nie wiem ale przewieźć wszystko musiał samochód 25 tonowy. Tak na oko to około 10-12m 3. Jutro będę na budowie to może zrobię fotkę i wkleję . Byłem tez w żwirowni w Mściszewie ( k. Murowanej Gośliny ) był tam kamień 5-8 cm. ale mieszany z kruszonym ( nie wyglądał źle ) cena chyba o ile dobrze pamiętam 54PLN za tonę. Pozdrawiam Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
witek68 14.10.2008 09:08 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 14 Października 2008 Witam serdecznie Piszę tu po raz pierwszy. Przeczytałem wszystkie posty w tym wątku - fascynujące. Dawno myślałem o GWC. Teraz nadszedł czas realizacji Witam jeszcze raz wszystkich dyskutantów Teraz opis sytuacji: ponad 10 lat temu kupiłem stary dom z cegły, pow. około 260 m kw, w części podpiwniczony. Zaplanowałem ogrzewanie powietrzne, firma wykonała kanały powietrzne z ujściami w pokojach (później okazało się, że jest ich za mało). Było to w czasie, gdy gaz (gazem miałem grzać powietrze) był tani - ostatecznie skończyło się na tradycyjnym CO z piecem z podajnikiem na ekogroszek. Pogłębiłem piwnice, od strony południowej usypałem taras wyniesiony ponad pt o około 1 - 1,2 m (parter jest nad pt właśnie te 1,2 m). Około 7 metrów od domu mam wyschniętą studnię o głębokości około 10 - 15 metrów, do niej mam wprowadzony odpływ z drenażu). Teraz co chcę zrobić. Nie mam gdzie głośno posłuchać muzyki i poglądać DVD, nie mam gdzie wstawić kominka (został jeden po okresie ogrzewania całego domu tylko kominkami), mam piwnicę o odpowiedniej wysokości - wstawię do jednego pomieszczenia kominek, zacznę czasami w nim palić - zobaczę czy zrobi się tam fajnie (na razie odsłaniam stare cegły w tym pomieszczeniu), czy nie będzie wilgoci itd. Najwyżej przetwory będą miały wyremontowane pomieszczenie http://img258.imageshack.us/img258/528/dsc00334cj7.th.jpg http://img527.imageshack.us/img527/1079/dsc02085bm5.th.jpg Czyli mam kominek w piwnicy - w rogu południowo-wschodnim budynku, za ścianą południową mam taras usypany na gruncie. Pomyślałem, że przebiję się przez ścianę piwnicy w kierunku tarasu - tam zrobię mini żwirowy GWC - 1 x 1 x 2 m, później rowem o szer. 1 i gł. 1,5 - 1,7 m wykopanym w ziemi przejdę w kierunku trawnika (po "zjeżdżalni" dla sanek - pomiędzy schodami z tarasu a skalniakiem, na lewo od kota - patrz fot.) w pobliże suchej studni (pokrywa na prawo od kota, tak z 2 m., na drugiej fot.) - tutaj zrobię kolejny mini żwirowy GWC, już o objętości około 3 m sześc. i "podłączę się" do studni na gł. ok. 2 m. W sumie droga powietrza ma 16 metrów. Powietrze pomiędzy mini GWC chcę "transportować" rurami drenarskimi fi 100 ułożonymi w wykopie o szerokości 80 cm (dwie rury w po bokach wykopu na gł. ok. 1,5 m. później na to żwir i kolejne dwie rury po bokach wykopu na gł. 0,7 m ppt, na to styropian). Podłączenia mini GWC do domu i do studni chcę również zrobić rurami drenarskimi (do studni wpuszczę je trochę - tak z 2 m. nad poziom dna). Teraz pytania: 1. Czy wielkości mini GWC są odpowiednie? (na tarasie nie mam zbyt wiele miejsca, poza tym nie chcę wszystkiego rozkopywać) 2. W sumie miał to być rurowy GWC a "żwirowce" miały być filtrami - może dać więcej tych peszli i powiększyć wykop pod nie? 3. Czy to zadziała? Powietrze w piwnicy chcę przetransportować (poziomo wymurowanymi kształtkami kominowymi (jaka minimalna średnica?) położonymi na murkach wzmacniających fundament od środka - piwnica jest pogłębiona, wzdłuż ściany, która przylego do gruntu, czyli jest zimna) do kominka, gdzie będzie ogrzewane i dalej do pokoi - wykorzystam "niepotrzebne" kanały do ogrzewania powietrznego. Długość poziomego kanału - 4 m. Co powinno zadziałać jako dodatkowy rurowy GWC - tym razem z ceramiki. W lecie tą samą drogą chcę do pokoi tłoczyć zimne powietrze. Mile widziane wszelkie uwagi co do wykonania całego projektu, oraz oczywiście do zautomatyzowania całej instalacji. Co Wy na to? pozdrawiam Witek Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
NJerzy 14.10.2008 20:37 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 14 Października 2008 Jakoś zadziała, ale ten fragment wewnątrz budynku to bym zrobił zaizolowany termicznie - potencjalne schładzanie fundamentu nie jest dobrym pomysłem.Pomyśl też czy nie dało by rady części rurowej wydłużyć. Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Wgregor 15.10.2008 00:15 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 15 Października 2008 Witam serdecznie Piszę tu po raz pierwszy. Przeczytałem wszystkie posty w tym wątku - fascynujące. Dawno myślałem o GWC. Teraz nadszedł czas realizacji Witam jeszcze raz wszystkich dyskutantów Teraz opis sytuacji: ponad 10 lat temu kupiłem stary dom z cegły, pow. około 260 m kw, w części podpiwniczony. Zaplanowałem ogrzewanie powietrzne, firma wykonała kanały powietrzne z ujściami w pokojach (później okazało się, że jest ich za mało). Było to w czasie, gdy gaz (gazem miałem grzać powietrze) był tani - ostatecznie skończyło się na tradycyjnym CO z piecem z podajnikiem na ekogroszek. Pogłębiłem piwnice, od strony południowej usypałem taras wyniesiony ponad pt o około 1 - 1,2 m (parter jest nad pt właśnie te 1,2 m). Około 7 metrów od domu mam wyschniętą studnię o głębokości około 10 - 15 metrów, do niej mam wprowadzony odpływ z drenażu). Teraz co chcę zrobić. Nie mam gdzie głośno posłuchać muzyki i poglądać DVD, nie mam gdzie wstawić kominka (został jeden po okresie ogrzewania całego domu tylko kominkami), mam piwnicę o odpowiedniej wysokości - wstawię do jednego pomieszczenia kominek, zacznę czasami w nim palić - zobaczę czy zrobi się tam fajnie (na razie odsłaniam stare cegły w tym pomieszczeniu), czy nie będzie wilgoci itd. Najwyżej przetwory będą miały wyremontowane pomieszczenie http://img258.imageshack.us/img258/528/dsc00334cj7.th.jpg http://img527.imageshack.us/img527/1079/dsc02085bm5.th.jpg Czyli mam kominek w piwnicy - w rogu południowo-wschodnim budynku, za ścianą południową mam taras usypany na gruncie. Pomyślałem, że przebiję się przez ścianę piwnicy w kierunku tarasu - tam zrobię mini żwirowy GWC - 1 x 1 x 2 m, później rowem o szer. 1 i gł. 1,5 - 1,7 m wykopanym w ziemi przejdę w kierunku trawnika (po "zjeżdżalni" dla sanek - pomiędzy schodami z tarasu a skalniakiem, na lewo od kota - patrz fot.) w pobliże suchej studni (pokrywa na prawo od kota, tak z 2 m., na drugiej fot.) - tutaj zrobię kolejny mini żwirowy GWC, już o objętości około 3 m sześc. i "podłączę się" do studni na gł. ok. 2 m. W sumie droga powietrza ma 16 metrów. Powietrze pomiędzy mini GWC chcę "transportować" rurami drenarskimi fi 100 ułożonymi w wykopie o szerokości 80 cm (dwie rury w po bokach wykopu na gł. ok. 1,5 m. później na to żwir i kolejne dwie rury po bokach wykopu na gł. 0,7 m ppt, na to styropian). Podłączenia mini GWC do domu i do studni chcę również zrobić rurami drenarskimi (do studni wpuszczę je trochę - tak z 2 m. nad poziom dna). Teraz pytania: 1. Czy wielkości mini GWC są odpowiednie? (na tarasie nie mam zbyt wiele miejsca, poza tym nie chcę wszystkiego rozkopywać) 2. W sumie miał to być rurowy GWC a "żwirowce" miały być filtrami - może dać więcej tych peszli i powiększyć wykop pod nie? 3. Czy to zadziała? Powietrze w piwnicy chcę przetransportować (poziomo wymurowanymi kształtkami kominowymi (jaka minimalna średnica?) położonymi na murkach wzmacniających fundament od środka - piwnica jest pogłębiona, wzdłuż ściany, która przylego do gruntu, czyli jest zimna) do kominka, gdzie będzie ogrzewane i dalej do pokoi - wykorzystam "niepotrzebne" kanały do ogrzewania powietrznego. Długość poziomego kanału - 4 m. Co powinno zadziałać jako dodatkowy rurowy GWC - tym razem z ceramiki. W lecie tą samą drogą chcę do pokoi tłoczyć zimne powietrze. Mile widziane wszelkie uwagi co do wykonania całego projektu, oraz oczywiście do zautomatyzowania całej instalacji. Co Wy na to? pozdrawiam Witek Jak uważasz, ile razy większa powinna być powierzchnia wymiany w gwc od wymiennika 95% w centrali 0.5 x 2 x 4x 15 x 100 x ? i po co? jak myślisz ile ciepła może "zostawić w gwc każde 100m3/h powietrza jak myślisz ile kWh potrzeba by podnieść temperaturę gruntu latem o jeden stopień i by taką sytuację utrzymać przez pół roku Jak odpowiesz sobie na powyższe pytania będziesz wiedział jak powinien wyglądać gwc. Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
witek68 15.10.2008 07:28 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 15 Października 2008 Jak uważasz, ile razy większa powinna być powierzchnia wymiany w gwc od wymiennika 95% w centrali 0.5 x 2 x 4x 15 x 100 x ? i po co? jak myślisz ile ciepła może "zostawić w gwc każde 100m3/h powietrza jak myślisz ile kWh potrzeba by podnieść temperaturę gruntu latem o jeden stopień i by taką sytuację utrzymać przez pół roku Jak odpowiesz sobie na powyższe pytania będziesz wiedział jak powinien wyglądać gwc. Witam Nie odpowiem sobie na powyższe pytania, bo się na tym nie znam. Gdybym się znał to bym nie pytał. Jeżeli ty się znasz to mi powiedz. Witek Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
witek68 15.10.2008 07:34 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 15 Października 2008 Jakoś zadziała, ale ten fragment wewnątrz budynku to bym zrobił zaizolowany termicznie - potencjalne schładzanie fundamentu nie jest dobrym pomysłem. Pomyśl też czy nie dało by rady części rurowej wydłużyć. Witam W sumie masz rację. Powietrze z tej całej mojej "instalacji" pewnie będzie chłodniejsze od ściany piwnicy. Ale przecież piwnica też jest w gruncie (tak, jak GWC), w sumie nikt jej nie wentyluje takim strumieniem powietrza w zimie, jaki przepływa przez GWC. Myślisz, że to naprawdę będzie konieczne? Witek Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Wgregor 15.10.2008 17:20 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 15 Października 2008 Jak uważasz, ile razy większa powinna być powierzchnia wymiany w gwc od wymiennika 95% w centrali 0.5 x 2 x 4x 15 x 100 x ? i po co? jak myślisz ile ciepła może "zostawić w gwc każde 100m3/h powietrza jak myślisz ile kWh potrzeba by podnieść temperaturę gruntu latem o jeden stopień i by taką sytuację utrzymać przez pół roku Jak odpowiesz sobie na powyższe pytania będziesz wiedział jak powinien wyglądać gwc. Witam Nie odpowiem sobie na powyższe pytania, bo się na tym nie znam. Gdybym się znał to bym nie pytał. Jeżeli ty się znasz to mi powiedz. Witek Napisałeś, że robisz gwc, więc zrozumiałem, że się znasz. Zbyt małe gwc to małe wykorzystanie jego i tak w sumie niewielkich mozliwości (2000kWh/rok) możliwości. Ale przewymiarowanie może być jeszcze gorsze. Większe opory to i wieksze zużycie prądu, a to i więcej ciepła na wentylatorze, zimą to tylko szybsze ich zużycie, ale latem to podgrzewanie powietrza ostudzonego w gwc. Dlatego bez znajomości odpowiedzi na w/w pytania masz szansę trafić z gwc - czy to musi być loteria? Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
adam_mk 16.10.2008 07:39 Autor Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 16 Października 2008 Nic nie zrozumiałeś z tego, co wiele osób i wielokrotnie tu tłumaczyło?! " przewymiarowanie może być jeszcze gorsze. Większe opory to i wieksze zużycie prądu, a to i więcej ciepła na wentylatorze, zimą to tylko szybsze ich zużycie, ale latem to podgrzewanie powietrza ostudzonego w gwc. " O CZYM tu piszesz? Adam M. Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Recommended Posts
Dołącz do dyskusji
Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.