JTKirk 18.01.2017 05:53 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 18 Stycznia 2017 Sam liczyles i dlatego nie jestes pewny swoich obliczen Zamiast wydac 300zl na OZC wydasz 3tys wiecej na pompe. widzisz, wszystko jest względne. Ja też robiłem sobie sam obliczenia..jak ktoś jest trochę techniczny i nie boi się obsługi skomplikowanego na pierwszy rzut oka programu, to dlaczego nie spróbować zrobić tego samemu? Nie wiem czy wiesz, ale w programie można zaznaczyć mostki termiczne....jak robiłem pierwszy raz obliczenia, to zaznaczyłem prawie wszystkie Zużycie energii które obserwuję od 7 lat na podliczniku, potwierdza, że moje obliczenia były dobre (albo błędy które popełniłem się zniosły ) Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7272571 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
jgrolik 18.01.2017 08:40 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 18 Stycznia 2017 Czasami przydatna jest znajomość tych obliczeń. Ja również oprócz zleconego OZC do projektu domu sam go liczyłem i gdy okazało się, że muszę na poczekaniu zdecydować, czy założyć okna trójszybowe i dopłacić ok 6k PLN czy pozostać przy 2 szybowych policzyłem na szybko na kalkulatorze (w komórce) że zyskam 200 W na obciążeniu przy -20 C więc decyzja była prosta. Do tych obliczeń wystarczy zwykły arkusz kalkulacyjny i trochę materiałów ogólnodostępnych. Zyski bytowe uwzględniałem z norm i przepisów PS: Moje OZC było dokładniejsze niż to zlecone A wyniki zweryfikowała tegoroczna zima z mrozami na poziomie -20 C utrzymującymi się przez prawie 2 doby Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7272667 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Aaricia23 18.01.2017 08:48 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 18 Stycznia 2017 Są dostepne takie programy do OZC free? Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7272676 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
JTKirk 18.01.2017 09:15 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 18 Stycznia 2017 (edytowane) http://www.purmo.com/pl/pobierz-pliki/programy-komputerowe.htm Purmo OZC 6.7 Basic jest bezpłatny a starsze wersje Purmo OZC też pewnie będą darmowenp. http://www.softpicks.pl/software/Biznes/RoYne/Audytor-OZC_pl-156434.htm Edytowane 18 Stycznia 2017 przez JTKirk Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7272695 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Busters 18.01.2017 10:41 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 18 Stycznia 2017 widzisz, wszystko jest względne. Ja też robiłem sobie sam obliczenia..jak ktoś jest trochę techniczny i nie boi się obsługi skomplikowanego na pierwszy rzut oka programu, to dlaczego nie spróbować zrobić tego samemu? Nie wiem czy wiesz, ale w programie można zaznaczyć mostki termiczne....jak robiłem pierwszy raz obliczenia, to zaznaczyłem prawie wszystkie Zużycie energii które obserwuję od 7 lat na podliczniku, potwierdza, że moje obliczenia były dobre (albo błędy które popełniłem się zniosły ) No dobra zgadzam sie, ale gosc ktory dobiera pompe powinien uzyc czegos wiecej niz "prostego" programu. Zawsze lepiej tak niz w ogole tego nie robic jak 99% budujacych Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7272789 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
jgrolik 18.01.2017 11:53 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 18 Stycznia 2017 Są dostepne takie programy do OZC free? SANKOM udostępnia takie wersje Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7272887 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Andrzej5101 21.01.2017 09:26 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 21 Stycznia 2017 (edytowane) Myślę, że w sumie lepiej jest dołożyć ten 1k i wziąć 9 kW tak na wszelki wypadek. Muszę się zalogować i pobawić się tym kalkulatorem. Wykonaj kroki jak w poście #321, zrób zestawienie obu PC; OZC ; 5,7 kW ; 6723 kWh , PC 7 kW - ma dolny próg modulacji 1,58 kW/ 35 C, a PC 9 kW - ma dolny próg modulacji 2,20 kW/35 C i przez 70-80 % sezonu będzie przewymiarowana, będzie miała nadwyżkę mocy i będzie pracowała w trybie on/off . Generalnie lepiej mieć PC szytą na miarę , bo PC nie lubi startów, bo ma problem ze smarowaniem. Inwestycja 1k nigdy się nie zwróci . Wg.kalkulatora PC 9 kW będzie pracowała o ok.150 h mniej w sezonie Jakie grube masz wylewki i czy będziesz mógł akumulować ciepło w nich w II taryfie?? Radzę dobrze przestudiować temat , podpytać na privat użytkowników o taktowaniu PC w temperaturach > - 2 C Edytowane 21 Stycznia 2017 przez Andrzej5101 Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7275916 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Stnley 21.01.2017 17:12 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 21 Stycznia 2017 Wykonaj kroki jak w poście #321, zrób zestawienie obu PC; OZC ; 5,7 kW ; 6723 kWh , PC 7 kW - ma dolny próg modulacji 1,58 kW/ 35 C, a PC 9 kW - ma dolny próg modulacji 2,20 kW/35 C i przez 70-80 % sezonu będzie przewymiarowana, będzie miała nadwyżkę mocy i będzie pracowała w trybie on/off . Generalnie lepiej mieć PC szytą na miarę , bo PC nie lubi startów, bo ma problem ze smarowaniem. Inwestycja 1k nigdy się nie zwróci . Wg.kalkulatora PC 9 kW będzie pracowała o ok.150 h mniej w sezonie Jakie grube masz wylewki i czy będziesz mógł akumulować ciepło w nich w II taryfie?? Radzę dobrze przestudiować temat , podpytać na privat użytkowników o taktowaniu PC w temperaturach > - 2 C Wylewki mam dość grube około 10cm, na parterze i około 7-8 na piętrze do tego całość z silki razem z działówkami, więc myślę, że jest gdzie akumulować. Stanęło na 9kW i na taką podpisałem umowę, czekam teraz na decyzję o dotacji. Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7276169 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
kicaj222 23.01.2017 19:57 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 23 Stycznia 2017 (edytowane) Może ktoś mi wysłać program AQUAREA DESIGNEr nie mogę się zalogować na http://www.panasonicproclub.com/mój mail to lEdit.. konto aktywowane dzięki Edytowane 24 Stycznia 2017 przez kicaj222 Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7277802 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
maniek1986 29.01.2017 21:44 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 29 Stycznia 2017 (edytowane) Witajcie serdecznie, chciałbym się podpiąć do tematu i prosić o wsparcie w sugestiach doboru pompy: Chciałbym dobrać pompę do domu piętrowego (pełne piętro) z poddaszem nieużytkowym. Dom z Ytonga 24cm, ocieplenie planowane 15-20 cm na ścianach i jakieś 10 cm w podłodze na dole (niestety wylewka wyszła dość wysoko, więc planuję jakieś 2x5 cm dobrego styro i ewentualnie mata 5-10mm). Ocieplenie na poddaszu 25-30 cm. Wentylacja grawitacyjna. 100% podłogówka + 2 drabinki w łazienkach + ewentualnie grzejnik w garażu (o ile to dobry pomysł). Pompa P-W, ze względu na małą działkę i brak możliwości odwiertu, a także brak instalacji gazowej. Dom w Warszawie. P-W miałaby grzać i robić CWU. Chciałbym, aby w lato można było chłodzić podłogówką - nie wiem czy to coś daje z podłogówki, więc taka opcja będzie ciekawym dodatkiem, ale nie jest musem. Chciałbym też Was prosić o podpowiedź jak rozwiązać kwestię sterowania. Przy ogrzewaniu podłogowym ciężko uzyskać temperature zadaną na sterowniku w krótkim czasie, więc pytanie jak z tym sobie poradzić, jak macie to rozwiązane? Zdaję sobie sprawę, że obecnie budowany dom nie będzie super energooszczędny (brak WM i słabo ocieplony grunt), więc boję o wytracanie temperatury za dnia, zwłaszcza że planuje grzanie w 2 taryfach - czy ma to sens, czy lepiej grzać w 1 taryfie, a całą dobę "mała intensywnością"? Obecnie mieszkam w 2 piętrowym bliźniaku ocieplonym 12 cm styro, z ogrzewaniem gazowym. Jak tak 5 osób dziennie kursuje, a to na ogródek, a to przez drzwi wejściowe, a to do garażu (spiżarki), to w zimie dół się wychładza dość szybko (czasem o 2 stopnie w okolicach sterownika, jak dłużej drzwi są otwarte), z tym że jak gaz się załączy, to po 15 minutach jest gorąco, a przy pompie może być gorzej. Dodatkowo, obecnie mam sterowanie według czujnika na dole (umieszczony w hallu, między salonem, garażem a drzwiami wyjściowymi) i niestety załącza on grzanie całego domu, więc jak dół się ochłodzi, to góra jest przegrzana. Finalnie, przykręciłem kaloryfery na górze. Jak to ma się do pompy i podłogówki? Chciałbym też zapytać, jakie zasobniki sugerujecie? Obecnie kocioł 150l wystarcza, ale przy gazie się szybko nagrzewa (55 stopni mam ustawione), i robi to średnio 2 razy dziennie (rano po prysznicach i wieczorem - mycie, zmywanie itd). Wklejam poniżej OZC: Dane klimatyczne: Strefa klimatyczna: III Projektowa temperatura zewnętrzna qe: -20 °C Średnia roczna temperatura zewnętrzna qm,e: 7,6 °C Grunt: Rodzaj gruntu: Piasek lub żwir Pojemność cieplna: 2,000 MJ/(m3·K) Głębokość okresowego wnikania ciepła d: 3,167 m Współczynnik przewodzenia ciepła lg: 2,0 W/(m·K) Podstawowe wyniki obliczeń budynku: Powierzchnia ogrzewana budynku AH: 175,9 m2 Kubatura ogrzewana budynku VH: 478,6 m3 Projektowa strata ciepła przez przenikanie FT: 6582 W Projektowa wentylacyjna strata ciepła FV: 3267 W Całkowita projektowa strata ciepła F: 9850 W Nadwyżka mocy cieplnej FRH: 0 W Projektowe obciążenie cieplne budynku FHL: 9850 W Wskaźniki i współczynniki strat ciepła: Wskaźnik FHL odniesiony do powierzchni fHL,A: 56,0 W/m2 Wskaźnik FHL odniesiony do kubatury fHL,V: 20,6 W/m3 Wsp. proj. straty ciepła przez przenikanie HT: W/K Wsp. wentylacyjnej proj. straty ciepła HV: W/K Wyniki obliczeń wentylacji na potrzeby projektowego obciążenia cieplnego: Powietrze infiltrujące Vinfv: 76,2 m3/h Powietrze dodatkowo infiltrujące Vm.infv: m3/h Wymagane powietrze nawiewane mech. Vsu,min: m3/h Średnia liczba wymian powietrza n: 0,5 Dopływające powietrze wentylacyjne Vv: 243,3 m3/h Średnia temperatura dopływającego powietrza qv: -20,0 °C Parametry obliczeń projektu: Obliczanie przenikania ciepła przy min. Dqmin: 4,0 K Wariant obliczeń strat ciepła do pomieszczeń w sąsiednich grupach: Obliczaj z ograniczeniem do qj,u Minimalna temperatura dyżurna qj,u: 16 °C Obliczaj straty do pomieszczeń w sąsiednich budynkach tak jak by były nieogrzewane: Tak Obliczanie automatyczne mostków cieplnych: Tak Obliczanie mostków cieplnych metodą uproszczoną: Nie Domyślne dane do obliczeń: Typ budynku: Jednorodzinny Typ konstrukcji budynku: Średnia Typ systemu ogrzewania w budynku: Konwekcyjne Osłabienie ogrzewania: Bez osłabienia Regulacja dostawy ciepła w grupach: Indywidualna reg. Stopień szczelności obudowy budynku: Średni Krotność wymiany powietrza wewn. n50: 7,0 1/h Klasa osłonięcia budynku: Średnie osłonięcie Domyślne dane dotyczące wentylacji: System wentylacji: Naturalna Temperatura powietrza nawiewanego qsu: °C Temperatura powietrza kompensacyjnego qc: 20,0 °C Domyślne dane dotyczące rekuperacji i recyrkulacji: Temperatura dopływającego powietrza qex,rec: 20,0 °C Projektowa sprawność rekuperacji hrecup: 70,0 % Sezonowa sprawność rekuperacji hE,recup: 49,0 % Projektowy stopień recyrkulacji hrecir: % Sezonowy stopień recyrkulacji hE,recir: % Geometria budynku: Rzędna poziomu terenu: 12,00 m Domyślna rzędna podłogi Lf: m Rzędna wody gruntowej: 9,90 m Domyślna wysokość kondygnacji H: m Domyślna wys. pomieszczeń w świetle stropów Hi: m Pole powierzchni podłogi na gruncie Ag: 100,00 m2 Obwód podłogi na gruncie w świetle ścian zewn. Pg: 40,00 m Obrót budynku: Bez obrotu Statystyka budynku: Liczba kondygnacji: 3 Liczba stref budynku: Liczba grup pomieszczeń: Liczba pomieszczeń: 18 Co do pompy ne jestem zdecydowany - czytałem trochę opinii, więc może Panasonic? Podoba mi się Vaillant (z wyglądu jednostki zewnętrznej). Pozdrawiam serdecznie i będę wdzięczny za pomoc Edytowane 29 Stycznia 2017 przez maniek1986 Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7282893 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
rwojtek 30.01.2017 07:03 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 30 Stycznia 2017 ....... więc może Panasonic? Podoba mi się Vaillant (z wyglądu jednostki zewnętrznej). ........ W takim wypadku bierz vaillanta. Z panasonikiem będzie wstyd pokazać się na mieście Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7283049 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
PaRa 30.01.2017 07:30 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 30 Stycznia 2017 Nie podałeś co Ci bardziej do butów i torebki będzie pasowało, a to istotny parametr. Widzę, że masz trochę wiedzy, wiesz gdzie popełniłeś błędy. Polecam taka PC o której nie będziesz wiedział, że jej nie masz bo wszystko działa bez problemów.Zasobnik to ty masz wiedzieć, teraz masz 150 i nie wiesz jaki masz wybrać ? A PC to nie zagrzeje tej wody do 6 i okienku 13-15 ? Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7283064 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Andrzej5101 30.01.2017 09:44 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 30 Stycznia 2017 (edytowane) maniek1986; "" Dom z Ytonga 24 cm, ocieplenie planowane 15-20 cm na ścianach i jakieś 10 cm w podłodze na dole (niestety wylewka wyszła dość wysoko, więc planuję jakieś 2 x 5 cm dobrego styro i ewentualnie mata 5 -10 mm ). Ocieplenie na poddaszu 25 - 30 cm. Wentylacja grawitacyjna. 100% podłogówka + 2 drabinki w łazienkach + ewentualnie grzejnik w garażu ( o ile to dobry pomysł). Pompa P-W, ze względu na małą działkę i brak możliwości odwiertu, a także brak instalacji gazowej. Dom w Warszawie , 5 osób. ""Powierzchnia ogrzewana budynku....................... AH: 175,9 m2Kubatura ogrzewana budynku.............................. VH: 478,6 m3Projektowa strata ciepła przez przenikanie............. FT: 6582 WProjektowa wentylacyjna strata ciepła................... FV: 3267 WCałkowita projektowa strata ciepła........................ F : 9850 W Zalecam ;1/ ocieplenie jak najlepsze i możliwie jak najgrubsze - inwestycja do której nie potrzeba dostarczać energii aby działała ,2/ zamontować rekuperację ; - oszczędności o ok. 30 - 40 % energii ( większość posiadaczy PC ma WM ) ,3/ zlecić opracowanie OZC kumatemu fachowcowi , który unaoczni Tobie co ma wpływ decydujący na straty energii w Twoim domu , zaczynając od ogrzewania podłogowego ( rozstaw i średnice rurek oraz ich miejsce - mają wpływ na prawidłowy dobór PC - patrz reklamówka asolta ) , bo te wyliczenia odnośnie wentylacji to są zawyżone o 100 % , 5 osób a strumień wentylacyjny = 243,3 m3/h , 4/ jesteś na forum PC panasonica , jednym z najbardziej rozpracowanych źródeł energii , 5/ im straty będziesz miał mniejsze tym bardziej będziesz zadowolony z PC ( małe rachunki za energię elektryczną ),6/ grzejnik w garażu się przyda , jak będzie tam rekuperator zamontowany7/ podaj zapotrzebowanie na ciepło w kWh/rok ,8/przestudiuj ten temat od początku i pytaj Tego co robił Tobie opracowanie jak to rozgryźć poprawnie odnośnie tematu PC ,9/ PC - ma być uszyta na miarę , tak jak Twój garnitur , ponieważ ; 10/ 80 % energii na ogrzewanie budynku przypada na temperatury > - 2 C i nie ma sensu przewymiarowywać PC , chyba że ;11/ Masz grube wylewki, ściany o dobrych własnościach akumulacji , nadmiar kasy, lub w perspektywie zwiększone potrzeby grzewcze ,12/ zapoznaj się z metodyka doboru mocy PC ze strony ;http://forum.muratordom.pl/showthread.php?304433-Dob%C3%B3r-pompy-wg-OZC/page17 Edytowane 31 Stycznia 2017 przez Andrzej5101 Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7283158 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
asolt 30.01.2017 09:47 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 30 Stycznia 2017 Zalecam ; -zamontować rekuperację ; oszczędności o ok. 30 - 40 % energii ( większość posiadaczy PC ma WM ) , ) Tylko teoretycznie, w rzeczywistosci kazdy posiadacz wg kosztem komfortu zatyka i uszczelnia wszelkie nieszczelnosci i róznica w zuzyciu energii miedzy wm i wg jest zdecydowanie mniejsza Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7283161 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Andrzej5101 30.01.2017 10:27 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 30 Stycznia 2017 Wentylacja jest dla ludzi w budynku, a nie dla samego budynku Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7283195 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
asolt 30.01.2017 10:36 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 30 Stycznia 2017 Wentylacja jest dla ludzi w budynku, a nie dla samego budynku Ok. ale co to ma do mojego postu Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7283209 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
agb 30.01.2017 10:56 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 30 Stycznia 2017 @asolt: czy przy obliczaniu OZC i obciążenia cieplnego CWU jest wliczane? Jeżeli tak, to ile na osobę? Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7283238 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Andrzej5101 30.01.2017 10:56 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 30 Stycznia 2017 Widział kolega asolt straty wentylacyjne kolegi maniek1986; Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7283239 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
asolt 30.01.2017 12:44 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 30 Stycznia 2017 @asolt: czy przy obliczaniu OZC i obciążenia cieplnego CWU jest wliczane? Jeżeli tak, to ile na osobę? nie, przyjmuje sie ok 1000 kWh/osoba*rok, jezeli chodzi o moc dodatkowa dla cwu to przyjmuje sie od 250 do 500 W na osobę w zaleznosci od pojemnosci zasobnika i liczby osób Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7283344 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
asolt 30.01.2017 12:49 Zgłoś naruszenie Udostępnij Napisano 30 Stycznia 2017 Widział kolega asolt straty wentylacyjne kolegi maniek1986; Wiem jakie są straty wentylacyjne dla wm i wg, codziennie je widzę w obliczeniach, problem jest w tym ze normy są stanowczo za wysokie to jedno a drugie jak wczesniej napisałem kosztem komfortu przy wg jest uszczelnianianie okien i nawiewników i kratek wentylacyjnych. Powoduje to ze realna róznica strat pomiedzy wm i wg nie jest az tak duza. Innym groznym skutkiem takiego uszczelniania są : zaczadzenia, plesn i nadmierna wilgotnosc powietrza co powoduje smierc (zaczadzenie) alergie, choroby oskrzeli płuc i inne wywołane przez plesn. Cytuj Odnośnik do komentarza https://forum.murator.pl/topic/214255-dob%C3%B3r-pompy-wg-ozc/page/21/#findComment-7283350 Udostępnij na innych stronach Więcej opcji udostępniania
Recommended Posts
Dołącz do dyskusji
Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.