Doświadczenia z domem inteligentnym - czy warto?

[Sillmarillion]

Witajcie,

 

dom w stanie surowym już stoi i zastanawiamy się teraz, czy warto inwestować w rozwiązania typu smart home czy zrobić w domu zwyczajną elektrykę?

Dostałem już kilka ofert od różnych firm, ale czytając ich propozycje mam wrażenie, że wiele z nich to bajery, które naprawdę fajnie wyglądają, ale czy rzeczywiście są aż takim ułatwieniem?

 

Wsród rozwiązań, które rozważamy to:

- sterowanie roletami antywłamaniowymi

- wideodomofon/brama

- system alarmu, monitoring i kamery

- sterowanie ciepłem (pompa) oraz rekuperacją

 

Nie wydaje mi się, żeby te powyższe czyniły dom szczególnie "inteligentnym", to chyba dość standardowe rozwiązania w nowym budownictwie? Natomiast brak włączników/wyłączników światła, centralny system audio czy stacje pogodowe wydają nam się mieć większy koszt niż płynący z nich pożytek.

Jakie macie z tym doświadczenia?

[CityMatic]

Napiszę z własnego doświadczenia

Taki dom ma pomagać być w formie zautomatyzowanej w miejscu gdzie tego potrzebujemy, a nie dla "szpanu" i pokazywania komukolwiek jak to działa.

Ma pomagać, chronić i zabezpieczać - nawadnianie, kontrola zamknięcia drzwi okien bram, chronić przed włamaniem, pożarem, zatruciem, zalaniem wodą.

Sam jak widzę wiesz co może Ci się przydać, a co nie a czujniki ....jak zbierzesz wiele sygnałów to dom może je wykorzystać do innych celów - wentylacji, oświetlenia, zaciemnienia pomieszczeń czy regulacji w nim temperatury.

Przygotowanie posiłków, kawy, prania czy zmywania naczyń można realizować przez programatory samych urządzeń.

Pozdrawiam

[Ratpaw]

Dobre pytanie i dobry wątek, bo może warto kolejny raz podejść na świeżo do rozwiązań na rynku i profitów, które one dają w zamian za swój koszt.

 

Obecnie sam zastanawiam się, czy warto sterować domem i posesją specjalnym sterownikiem. Póki co nie widzę w tym sensu. No bo co więcej daje załączanie obwodu świetlnego centralnym komputerem niż zwykłym włącznikiem światła? Mój kolega wymienił w swoim domu kilkanaście modułów przekaźnikowych na inną firmę z powodu zwłoki w załączaniu światła (jakieś 0,5 sekundy!). Poza tym steruje roletami centralnie, czyli np jak wychodzi z domu może jednym kliknięciem wszystkie pozamykać. Steruje też rekuperatorem i pompą ciepła - bardzo rzadko coś zmienia w ich ustawieniach. Wydał na samą elektronikę kilkanaście tysięcy i ciągle coś nie gra, elektryk poprawia, optymalizuje....

 

Po kolei na moim przykładzie:

1. Mam dwie rolety, które chronią pomieszczenia przed przegrzaniem - można ja opuszczać ręcznie przez ten miesiąc w roku, może dwa. Żeby opuszczały się automatycznie i potem automatycznie podnosiły musiałbym mieć sterownik, przekaźnik do sterowania roletami i czujnik nasłonecznienia oraz czujniki temperatury wewnątrz. Moim zdaniem overkill. Obecnie używam jedną roletę zewnętrzną w mieszkaniu i nie mam problemu z ręcznym opuszczeniem jej raz na dzień, a nawet nie jest sterowana elektrycznie.

2. Sterowanie oświetleniem w budynku. Ręcznie - wiadomo, w każdym pomieszczeniu jest to proste jak drut, ew. można dodać oswietlenie ambientowe żeby wieczorami nie kłuć w oczy zbyt jasnym oświetleniem centralnym. W salonie można dać osobny odwód na światło obwodowe, ambientowe i takie bezpośrednie. Problem może być z dimmerami, bo one nie lubią być chowane w puszkach (przepalają się). Czy warto angażować do tego centralny komputer? No chyba nie, bo można dopasować jasność światła mocą "żarówek", oprawami, ich rozmieszczeniem itd.

3. Oświetlenie zewnętrzne. Prosty sterownik zmierzchowy plus czujki ruchu - rozproszone urządzenia, koszt niewielki, jak się jeden zepsuje po gwarancji, to tania wymiana.

4. Bajery jak np czujnik zalania podłogi - fajne, ale pracują bezprzewodowo i zawsze można je dodać później. Podobnie stacje pogodowe - do wyboru do koloru.

5. Sterowanie ogrzewaniem, cwu i rekuperacją - to jest od dawna "obcykane" przez producentów poprzez sterowniki własne, sterowniki uniwersalne oraz współpracę poprzez np modbus czy sygnałami smart grid. Znów, nie potrzeba do tego całego ustrojstwa za wiele tysięcy złotych.

 

Moje zdanie jest takie:

1. po pewnym czasie znudzi się nam grzebanie w tych wszystkich ustawieniach, bo szkoda nam będzie czasu na zabawę.

2. Niczego nie brakuje obecnym urządzeniom w kwestii sterowania

3. W niezbyt dużym domu łatwo sami ogarniemy sterowanie rekuperatorem, pompą ciepła, światłem, audio/wideo czy podlaniem trawy.

4. Wszystko się kiedyś zepsuje i koszt napraw pogwarancyjnych ponosimy my! Utrzymanie takiego systemu w horyzoncie 10-20 lat może być bardzo kosztowne i kłopotliwe ("już tego nie produkujemy")

5. Wszelkie zmiany w systemie wykona albo fachowiec albo się sami zdoktoryzujemy i zmienimy we własnym zakresie. Nasz czas też kosztuje!

 

Kiedy bym się zdecydował na smart home:

1. gdybym miał tak duży dom, że jego obsługa byłaby uciążliwa: kilkanaście albo kilkadziesiąt rolet, regulacja temperatury w wielu pomieszczeniach (noc/dzień) itp.

2. gdybym miał szerokie pole do popisu w kwestii optymalizacji kosztów utrzymania komfortu cieplno-wilgotnościowego w domu, czyli popularne "to się zwróci". I znów, w małym, optymalnym domku nie ma już czego za bardzo poprawiać, a na pewno nie potrzeba do tego centralnego komputera.

 

Co jednak będzie w moim domu (albo już jest):

1. czujniki otwarcia okien. Na każde skrzydło mam dwa kontaktrony, jeden sygnalizuje otwarcie skrzydła, drugi jego uchylenie. Zepnę to z alarmówką.

2. sterowanie systemem grzewczo-wentylacyjnym: GWC + PC powietrzna + rekuperator.

3. czujniki temperatury i wilgotności spięte w jakiś tani system do zbierania danych i wyliczania kosztów - musi być tani: na tanim i prostym sterowniku, łatwy do ogarnięcia.

 

Tylko czy to jest SmartHome?

 

Jako informatyk z ponad 20-letnim stażem wiem, że prostota jest wartością sama w sobie. Jak nie ma jasnych przesłanek do tzw. otwierania (wdrażania) nowej technologii, to się tego nie robi, bo można sobie narobić kosztów i kłopotów. Takie moje 3 grosze

[eMdzeJ]

wiele z tych rzeczy "smart" będziesz miał. Ale każde z nich będzie pewnie sterowane osobną aplikacją i będzie umożliwiało automatyzację w ramach aplikacji.

 

Ja mam dom z 2008 roku kiedy się jeszcze niewiele o tym słyszało a na pewno nie było to popularne. U mnie zaczęło się od konieczności wymiany starych termostatów pokojowych. Zrobiłem je sobie sam za parędziesiąt złotych a nie paręset.

 

z racji tego że mam o tym pojęcie zrobiłem sobie to na rozwiązaniu otwartym, które pozwala integrować masę innych systemów wyspowych. Używam Home Assistanta, który jest darmowy. Otwarte systemy mają to do siebie że są odporne na bankructwa firm albo zmuszania na wymianę sprzętu za np 2 tys zł bo "naprawa jest nieopłacalna". U mnie wymiana każdego elementu to poniżej naście zł i mam w szufladzie sprzęt na podmianę. Jeśli coś się zwali wyjmę i wymienię w przeciągu paru minut. Home Assistanta odpaliłem sobie na swoim serwerze domowym NAS - wiec można uznać że tu inwestycji w "centralę" nie było.

 

Czy to jest system dla każdego? Nie. Ale jest tani i ma mega możliwości.

 

Na tą chwilę steruje sobie oświetleniem w garażu, mam podpięte czujki dymu, otwarcia drzwi, temperatury i wilgotności. Steruje pompą od CWU, rekuperatorem. Mam sterowanie podlewaniem (sterownik też jest samoróbką sterowaną HA). Podlewanie jest oparte o czujnik opadów mierzący ilość wody a nie tylko jej obecność tak jak w standardowych rozwiązaniach. Teraz podpinam pod to pompę ciepła. Wiec niby takie standardowe rzeczy, które niby działają osobno ale są wtedy albo ograniczone (np sterownik do cwu) albo nie da ich się ze sobą połączyć automatyzacją. Jest to mega wygodne, wszystko widać w 1 miejscu.

 

Czy bym za to zapłacił pare tysięcy? nie. Ale to co mam kosztowało ułamek tego i jest bardzo funkcjonalne.

 

Zamiast kupować moduł internetowy do rekuperatora za 1500 zł zrobiłem go za złotych 50. Itd

 

Budując teraz dom bym zrobił puszki elektryczne pogłębiane i pociągnął skrętkę do włączników światła oprócz zwykłych przewodow. Koszt jest pomijalny a masz zawsze możliwość użycia tego poźniej. To samo bym zrobił z puszkami do rolet jak będą. Wyciągnął bym też sterowanie (kabel) do rolety tarasowej.

 

Skrętka do kamer czy bramofonu to już teraz standard w tych czasach.

Edytowane 10 Sierpnia 2021 przez eMdzeJ

[eMdzeJ]

robi się odwrotnie. Najpierw wybiera się system a potem kupuje to co do niego pasuje.

 

Ja używam darmowego Home Assistanta, do ktorego da się podpiąć mase rzeczy ale nie jest to plug and play.

 

tu masz integrację jakie da się podpiąć:

https://www.home-assistant.io/integrations/#all

[Ratpaw]

Napisałeś

Budując teraz dom bym zrobił puszki elektryczne pogłębiane i pociągnął skrętkę do włączników światła oprócz zwykłych przewodow.

Czy to jest bezpieczne, aby w jednej puszcze była skrętka i przewód 230V?

 

Druga rzecz:

Napisz coś więcej o architekturze Twojego rozwiązania: rozumiem, że soft siedzi na NASie, ale modułów wykonawczych chyba samemu wszystkich nie zrobiłeś? Czujniki, dimmery, sterowniki rolet, komunikacja przez modbus itd itp.

[plamiak]

Napisałeś

Czy to jest bezpieczne, aby w jednej puszcze była skrętka i przewód 230V?

 

Druga rzecz:

Napisz coś więcej o architekturze Twojego rozwiązania: rozumiem, że soft siedzi na NASie, ale modułów wykonawczych chyba samemu wszystkich nie zrobiłeś? Czujniki, dimmery, sterowniki rolet, komunikacja przez modbus itd itp.

 

Ja też użyłem Home Assistanta do usprawnienia działania mojego 12-letniego domu, a teraz w nowobudowanym domu syna opieram na nim całą strukturę inteligentnego domu.

HA jest rozwiązaniem otwartym i darmowym o ogromnych mozliwościach.

W starym domu system wygląda tak:

- HA postawiony na domowym serwerze (używane Fujitsu Futro z nowym dyskiem SSD cena 400 zł plus dysk) - na tym samym sprzęcie postawiłem jeszcze jedną maszynę wirtualną z uruchomionym kontrolerem Ubiquti Unifi, z czasem pewnie coś dojdzie,

- kontroler Zigbee (cena 200 zł) obsługuje urządzenia Ikea, Philips i jakieś totalne no-name. W sieci Zigbee pracują czujniki otwarcia (lodówek i zamrażarki), piloty oświetlenia do załączania żarówek Ikea oraz innych lamp zasilanych przez przekaźniki Zigbee,

- głośnik Google Mini do sterowania oświetleniem, odtwarzania muzyki i powiadomień typu "lodówka otwarta zbyt długo", "zamknij okno"

- aplikacja na telefon do sterowania tym wszystkim głosowo, przez ekran,

- trzy moduły ESP 8266 (20-30 zł za sztukę) które kontrolują temperatury układu ogrzewania, obrazują zużycie energii, otwierają bramę itd

- komunikacja MQTT na poziomie ESP-HA

- komunikacja po WiFi z urządzeniam Tuya local do włączania oświetlenia

W nowym domu dokładam

- rezygnacja z włączników oświetlenia 230V na rzecz włączników dzwonkowych 5V odczytywanych przez ESP (ESPHome) i sterownych przez ESP przekaźników bistabilnych - możliwość nieograniczonego sterowania oświetleniem poprzez przyciski fizyczne, komendy głosowe, scenariusze i automatyzacje plus wykorzystanie włączników oświetlenia do sterowania dowolnym elementem systemu,

- integrację z alarmem Satel Integra - wizualizacja ruchu w domu, głosowe uzbrajanie systemu integracja z roletami. Tu muszę się odnieść do zachwalanej przez użytkowników Loxone funkcji "alarmu" - to jest zabawka nie alarm. Żeby mówić o systemie alarmowym uznawanym przez ubezpieczenie, musi on spełniać określone normy... Dlatego nie wspominam że HA posiada możliwość funkcji alarmu - bo odczyt czujników obecności i wysłanie powiadomienia na telefon (nawet plus włączenie syreny) to jeszcze nie jest system alarmowy...

- sterowanie roletami

- nie widzę sensu integracji z pompą ciepła (poza odczytem temperatur i mocy pobieranej które zrobię na ESP)

- rekuperatorem będę sterował poprzez podanie sygnału 0-10 V oraz sygnału otwrcia okien lub włączenia okapu

- Modbus jest wspierany standardowo

Czujniki pracują na magistralach 1Wire (termometry Dallas za kilka złotych), czujniki zalania, otwarcia, wyjścia przekaźnikowe sterowane przez ESP, moduły przekaźników to koszt kilkunastu złotych, nie wykorzystam ogromu możliwości sterowania WiFi - można poczytać o Shelly, Blebox itd...

[kroles]

Do HomeAssistanta można podłączyć praktycznie wszystko, co ma jakiś sensowny (najlepiej udokumentowany) interfejs.

Ja mam sterownik PLC na porcie szeregowym RS232 po modbusie do świateł i ogrzewania, zewnętrzne moduły na ethernecie do świateł, jeden z Advanteka, drugi z KMTronic, lampy tradfri z Ikei (przez bramkę IP), podgląd z kamer HikVision, rekuperator przez port szeregowy RS485, podlewanie z opensprinkler, informację o stanie i pozycji samochodu, lokalizację telefonów dzieci na mapie, miałem też stację pogody z netatmo - co dusza zapragnie. Ostatnio wprowadzili nadzór nad produkcją / zużyciem energii dla fanów fotowoltaiki i podobnych, możliwości są przeogromne i coraz większe.

[plamiak]

Zapomniałem o tej geolokalizacji użytkowników - po prostu przyzwyczaiłem się i przestałem zwracać na to uwagę... U mnie kiedyś działało to tak że jeśli ktoś zapyta głośnik kiedy wróci "plamiak") do domu, to dostanie odpowiedź uwzględniającą realne natężenie ruchu - tylko że po angielsku.... To jest świetne!

Niestety z racji budowy nie mam czasu żeby to przywrócić - za dużo grzebałem w kodzie i gdzieś to wcięło.

[Ratpaw]

OK, dzięki. A macie może jakieś rady co do kładzenia okablowania, bo na początku to się nie ma w sumie pojęcia o systemie, a trzeba położyć pod niego strukturę?

[TomekWaw]

Najlepiej i najbezpieczniej:

 

1. Najpierw wybrać system automatyki

Są osoby które myślą "zrobię możliwie uniwersalną instalację, a system wybiorę później", ale w mojej ocenie to błąd koncepcyjny.

 

2. Zlecić projekt instalacji pod ten system

Samodzielnie projektowanie instalacji bez dogłębnej wiedzy nieuchronnie wiąże się z popełnieniem błędów, które potem ciężko odwrócić. Często wiąże się też z większymi kosztami (patrz koszty prymitywnej gwiazdy vs optymalnej magistrali)

 

3. Zlecić wykonanie instalacji zgodniej z projektem instalatorowi danego systemu lub kompetentnemu elektrykowi

 

Podstawową wiedzę / zasady / praktyki - warto jednak znać. Kiedyś spisałem takie podstawowe informacje, zajrzyj tu:

https://drive.google.com/file/d/1A_-VbIBqyA-H_ec1NZk7nTvkdLL99o3k/view?usp=sharing

[plamiak]

Pod HA nie ma jakiś szczególnych wymagań, najwięcej zależy od tego co będzie elementem wykonawczym - przekaźniki bistabilne jak u mnie, czy może rozwiązania radiowe typu Zigbee. Choć na etapie nowego domu polecam zrobić wszystko na kablu, radiówkę dokłada się w miarę konieczności.

Wątpię żebyś samemu brał się za kładzenie instalacji - raczej chodzi o to żeby wiedzieć czego wymagać od elektryka.

W nowobudowanym domu kładę instalację oświetlenia w gwiazdę, standardowe przewody 3x1,5 lub 5x1,5 od punktu oświetleniowego do rozdzielnicy elektrycznej. Od włączników oświetlenia kładę przewód alarmowy 6x0,5 do "rozdzielnicy" z ESP i modułami SSR. Pomiędzy ESP a rozdzielnicą elektryczną okablowanie na 230v o przekroju 0,5 do sterowania przekaźnikami.

Do gniazdek standardowe 3x2,5 ale podzielone na dość dużą liczbę obwodów - w przyszłości mogą byś sterowane.

Do spiżarni (będzie tam PC oraz reku) oraz na zewnątrz do agregatu PC dodatkowe skrętki - jako magistrala 1Wire do czujników.

Pozostałe instalacje - jak w każdym nowoczesnym domu - LAN w każdym pomieszczeniu, plus kamery na zewnątrz.

[Ratpaw]

OK, dzięki Wam.

Ile kosztowałby taki projekt postawiony na HomeAssistant? Jakie rzedu jest to zazwyczaj koszt?

[plamiak]

Koszty już Ci podałem... Najdroższy jest serwer na którym pracuje HA, choć często jakiś już w domu stoi... Jeśli na etapie budowy zdecydować się na rozwiązania przewodowe, to koszt jest zależny od rozległości instalacji i ilości przekaźników. Rozwiązania bezprzewodowe (włączniki, sterowniki, żarówki, czujniki) pracujące radiowo są droższe, ale można je dołożyć zawsze.

Zakładam że w nowym domu (85m2) wydam na kompletny system do 4 tyś. złotych plus okablowanie. Powiedzmy serwer 500, Zigbee koordynator 200, 30 szt przekaźników Hager EPN520 za 1500, ESP za 30 zł. razy 2, moduły SSR (32 kanały) za 250, jakieś zasilacze, ekspandery do ESP, czujniki otwarcia Zigbee 10 szt po 38 zł, jakieś Dallasy i trochę elektronicznej drobnicy....

Osobna kwestia to czy zrobisz to sam. Podczas samej budowy może braknąć na to RAMu... Są ludzie którzy mogą wykonać całą integrację za pieniądze, ale Jest to generalnie łatwe i bardzo dobrze wytłumaczone - ale po angielsku. W polskim internecie warto zerknąć na poradniki na stronie Artur.home - gość tłumaczy od podstaw i pokazuje dużo przykładów z życia wziętych.

[Kaizen]

Ja oświetlenie zrobiłem w gwiazdę i żałuję.

https://forum.muratordom.pl/showthread.php?369371-Jakie-okablowanie-pod-inteligentne-o%C5%9Bwietlenie&p=8021323&viewfull=1#post8021323

[Ratpaw]

Koszty już Ci podałem...

Chodziło mi stricte o projekt instalacji, nie instalację.

[Ratpaw]

Ja oświetlenie zrobiłem w gwiazdę i żałuję.

https://forum.muratordom.pl/showthread.php?369371-Jakie-okablowanie-pod-inteligentne-o%C5%9Bwietlenie&p=8021323&viewfull=1#post8021323

No ale co daje ponad zwykłą instalację załączanie świateł komputerem, nawet tanim?

[plamiak]

Chodziło mi stricte o projekt instalacji, nie instalację.

 

Projekt - albo zrobisz sam za darmo, albo pytaj elektryka o koszt projektu z oświetleniem w układzie gwiazdy. To wszystko. Jedyne co dokładasz do HA to okablowanie między elementami wykonawczymi (u mnie SSR obok ESP8266) ale to zależy od umiejscowienia. U mnie ESP razem z ekspanderami oraz płytkami SSR będą 2 metry od rozdzielnicy elektrycznej.

[plamiak]

No ale co daje ponad zwykłą instalację załączanie świateł komputerem, nawet tanim?

 

Nie mogę odpowiedzieć w jednym poście:

Największa funkcjonalność to z jednej strony możliwość wykorzystania jednego włącznika do wielu rzeczy (u mnie oprócz oświetlenia będzie sterowanie roletami), a z drugiej możliwość sterowania oświetleniem przez komendy głosowe, automatyzacje czy inne zależności.

[Ratpaw]

Nie mogę odpowiedzieć w jednym poście:

Największa funkcjonalność to z jednej strony możliwość wykorzystania jednego włącznika do wielu rzeczy (u mnie oprócz oświetlenia będzie sterowanie roletami), a z drugiej możliwość sterowania oświetleniem przez komendy głosowe, automatyzacje czy inne zależności.

No wlaśnie o to pytam: konkretnie, zamierzasz sterować światłem przy użyciu głosu? Zamierzasz dać jeden włącznik do światła i rolet zamiast dwóch osobnych? Co oznacza automatyzacja sterowania światłem? Jakie konkretnie korzyści daje np HA w stosunku do tradycyjnej instalacji oświetlenieniowej? Nie neguję, tylko pytam, bo nie rozumiem.